TUYỂN TRUYỆN NGẮN SÔNG HƯƠNG 30 NĂM (1983-2013) Trần Duy Phiên, Nguyễn Quang Lập, Hồ Anh Thái, Quế Hương…. Một tập truyện ngắn đặc sắc, mỗi tác giả một truyện ngắn, thể hiện mảng đề tài khá đạc biệt, góp phần tạo nên thương hiệu Sông Hương trong lòng bạn Nhà văn Quế Hương tên thật là Hoàng Thị Thương, sinh ngày 19 tháng 1 năm 1950 tại thành phố Huế. Hiện ở tại số 16 Nam Sơn 4 Hòa Cường Bắc, TP Đà Nẵng. * Tác phẩm đã xuất bản: - Tập truyện ngắn Đôi chân biết khóc - NXB Phụ Nữ, 1994 - Tập truyện ngắn Quán Búp Bê - NXB Kim Đồng, 1996 TRONG TRUYỆN NGẮN QUẾ HƯƠNG Lê Thị Minh Hiền Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế Tóm tắt. Trong rất nhiều sáng tác của mình, đặc biệt là truyện ngắn, Quế Hương luôn dành phần lớn viết về tình yêu và những hoài niệm về xứ Huế - nơi lưu giữ [TD="class: alt1, bgcolor: #F8F7F4"] Truyện ngắn Quế Hương [HR][/HR]Tổng hợp những truyện ngắn hay của Quế Hương Quế Hương là một trong những cây bút nổi tiếng của nước ta hiện nay, là một trong những cây bút nữ "nổi tiếng" cùng sánh vai với các cây bút nữ khác như Nguyễn Truyện [Longfic][KaiYuan-XiHong] Bảo bối a, sao mạnh tay vậy chứ~~ - [Longfic][KaiYuan-XiHong] Bảo bối a, sao mạnh tay vậy chứ~~ tieu thuyet hay nhat, wap doc truyen tren mobile *Note: những chương tầm nửa fic về sau có sự lẫn lộn về thời gian ( cụ thể Vay Tiền Nhanh. CHẤT TRỮ TÌNH TRONG TRUYỆN NGẮN QUẾ HƯƠNG NGUYỄN THỊ NGỌC GIANG Trường THPT Đào Duy Từ, Quảng Bình Tóm tắt Bài viết đi sâu tìm hiểu chất trữ tình - một trong những yếu tố cơ bản làm nên “dư vị” khó quên, sự đằm thắm mà khắc khoải đặc biệt của truyện ngắn Quế Hương. Truyện ngắn của nhà văn này khơi sâu vào những khoảng lặng nội tâm con người; miêu tả những nhân vật luôn mang trong tim mình tình yêu nặng trĩu; dựng lên một không gian nghệ thuật mộng mơ, bảng lảng và u trầm rất Huế, với thời gian hoài niệm như chuyến đò tìm về miền quá khứ in dấu bao kí ức đẹp đẽ tinh khôi. Quế Hương có một giọng văn nhẹ nhàng, giàu cảm xúc, lối diễn đạt mượt mà, sâu lắng, câu văn giàu nhịp điệu,… Giản dị mà sắc sảo, nồng ấm mà dịu mát, truyện ngắn của Quế Hương là thế giới của sự hài hòa, hài hòa ngay cả trong đổ vỡ. Quế Hương đã góp một tiếng nói nhỏ nhẹ, thâm trầm vào bản hòa ca của nhiều phong cách truyện ngắn Việt Nam hiện đại. Từ khóa chất trữ tình, truyện ngắn, Quế Hương 1. MỞ ĐẦU Giao thoa thể loại là một thực tế tồn tại từ xưa đến nay trong đời sống văn chương. Đó là hiện tượng các thể loại “gần” nhau, “nhìn sang” nhau, “hợp nhất vào nhau”…, là sự hút hương nhụy một cách độc đáo để tạo ra những hình thức thể loại mới, mà truyện ngắn trữ tình chính là một ví dụ điển hình. Có thể nói, truyện ngắn trữ tình là kết tinh của sự giao thoa giữa hai phương thức sáng tác thơ và văn xuôi. Nhà nghiên cứu người Nga Kuranop cho rằng “Trong nền văn học hôm nay, chúng ta chứng kiến sự xích lại gần nhau giữa thơ và văn xuôi. Sự xích lại này làm cho văn xuôi chúng ta thêm nồng ấm, run rẩy, nhiều chất hội họa, cô đọng hơn trong những ẩn dụ thấm vào từng câu, từng đoạn.” [2, tr. 23]. Với người Việt Nam, trữ tình nói chung và thi ca nói riêng luôn là một mạch nguồn thẳm sâu cắm rễ trong tâm thức Việt. Đó chính là cội nguồn của chất trữ tình đằm thắm trong một bộ phận truyện ngắn của các nhà văn nữ giai đoạn sau 1975, tạo thành một dòng mạch sâu lắng và đầy xúc cảm. Phải nói rằng, sự góp mặt của hàng loạt cây bút nữ trong dòng chảy của nền văn học Việt Nam sau 1975 đã đem đến một không khí mới mẻ cho văn chương nước nhà. Những tên tuổi Dạ Ngân, Đoàn Lê, Võ Thị Hảo, Trần Thùy Mai, Nguyễn Thị Thu Huệ, Võ Thị Xuân Hà, Nguyên Hương, Nguyễn Ngọc Tư… đã tạo ra những ấn tượng sâu sắc với bạn đọc. Truyện ngắn của các nhà văn ấy là những mảng màu đa sắc hiện thực mặn chát, kì ảo huyền hoặc, hài hước biếm họa… nhưng tất cả vẫn gặp nhau ở mạch ngầm trữ tình da diết như từ trong sâu thẳm tâm hồn nữ giới thể hiện ra trên nhiều phương diện nội dung và hình thức nghệ thuật. Và ngồn ngộn giữa bao tác phẩm của những nhà văn nữ ấy, truyện ngắn Quế Hương hiện lên như một “bức tranh thiếu nữ áo lục” đằm thắm, dịu dàng mà khắc khoải như một vệt tím tâm hồn tha thiết níu giữ trái tim người đọc. Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế ISSN 1859-1612, Số 0137/2016 tr. 63-69 64 NGUYỄN THỊ NGỌC GIANG 2. CHẤT TRỮ TÌNH TRONG TRUYỆN NGẮN QUẾ HƯƠNG Quế Hương là bút danh của Nguyễn Thị Thương. Từ cô nữ sinh Đồng Khánh đến cô giáo dạy Việt văn trung học Thành Nội - Huế và nay là một nhà văn với hơn mười mấy năm cầm bút, văn chương như một nghiệp dĩ ngấm vào tâm hồn chị. Để rồi, lúc vừa buông viên phấn, ngọn bút của nhà văn Quế Hương lại nở hoa thành những trang văn đằm thắm dịu dàng mà khắc khoải, da diết… Văn của chị lôi cuốn người đọc bởi “nỗi buồn ấm áp” được chưng cất nên từ bao điều bé mọn của cuộc sống thường ngày. Đó là thứ văn như chắt ra từ sâu thẳm thương yêu. Có thể nói rằng, chất trữ tình trong truyện ngắn Quế Hương không chỉ là một “dư vị” khó quên mà còn là dấu hiệu của một phong cách nghệ thuật độc đáo. Truyện ngắn của Quế Hương khá phong phú, đa dạng. Có những truyện như một lát cắt của hiện thực đời sống nghiệt ngã với những vấn đề thời sự nhức nhối căn bệnh thế kỉ AIDS để lại nỗi đau trên thân phận đứa bé mà cái tên đã là một nỗi xót xa Tội Tiên ngồi khóc; những mảnh đời lầm lụi của trẻ em đường phố Tí bụi; áp lực học tập và sự thiếu đồng cảm với trẻ thơ Trốn tìm; là lối sống của thanh niên trong xã hội đương thời Một cuộc đua… Truyện của Quế Hương khi thì được khoác lên sắc màu cổ tích với những bài học nhân sinh sâu sắc Câu hát gọi tìm, Cội mai lưu lạc; khi thì lấp lánh chất huyền hoặc, bảng lảng không khí cổ xưa Bức tranh thiếu nữ áo lục, Tịnh tâm viên… Nhưng dù viết về đề tài gì, mạch trữ tình vẫn bàng bạc thấm sâu trong từng con chữ, trở thành một thứ sinh quyển của văn bản, làm cho mỗi truyện ngắn của Quế Hương như “một nốt trầm xao xuyến”, rất giàu chất thơ. Truyện ngắn Quế Hương không có những xung đột gai góc, kịch tính mà thường là những khoảng lặng của nội tâm. Chị có tài làm cho da diết những điều tưởng chừng như giản đơn, bé nhỏ chỉ chực tuột đi trong nhịp sống hối hả thường ngày. Đó là người phụ nữ mảnh mai của những câu chuyện buồn tủi, xót xa mà cũng đầy mơ mộng; người phụ nữ của những câu chuyện về thân phận bọt bèo, tuổi thơ bị ruồng bỏ, tình yêu như con nước dịu dàng trôi chảy... Đó là tình thương của thằng Tí bụi với bà mẹ điên và bầy chó làm cho tâm hồn nó lóng lánh những sắc màu đáng quý sau lớp bụi đời cáu bẩn Tí bụi. Là mảnh hồn trong trẻo như cánh cò trắng muốt của thằng Cọt mất mẹ, mất em trong mùa nước lũ, dồn tất cả tình thương cho cò gà bé bỏng Cò gà. Cảm tưởng như sự “lạ hóa” không phải là yêu cầu tiên quyết trong văn Quế Hương. Đành rằng văn chương cần cái mới, nhưng quan trọng hơn cả là sự cảm thông đồng điệu. Văn của chị thường trở đi trở lại và lay động hồn người bởi những điều bé mọn. Ả ìa âu? là một tiếng nấc nghẹn của đứa trẻ khi mất đi con chó - người bạn đồng hành của tuổi thơ. Đôi chân biết khóc là sự rưng rưng trước cảnh ngộ của mẹ, của mình - những thân phận đàn bà với những nhọc nhằn lam lũ. Ga xép là một khoảnh khắc bất chợt giữa hai tâm hồn Con tàu đã lao đi vào cái vòng xoáy bất tận của cuộc đời nhốn nháo, cái bóng liêu xiêu mảnh mai của chị - người đàn bà xa lạ trong một gặp gỡ tình cờ trên một ga xép quạnh hiu - đã nhạt nhòa, nhưng trong anh vẫn níu giữ trọn vẹn cảm giác về hạnh phúc vĩnh cửu, lặng lẽ… Chất thơ trong nhiều truyện ngắn của Quế Hương toát lên từ sự ứng xử của các nhân vật. Họ đau đáu một tình yêu trong tim và lời yêu chỉ vỡ òa thành tiếng “Mưa ơi” khắc CHẤT TRỮ TÌNH TRONG TRUYỆN NGẮN QUẾ HƯƠNG 65 khoải khi người ta khóc thương cho một đời nằm xuống Trần gian có mưa hay chắt đúc thành giọt yêu thương như chiếc lá hình giọt lệ chị Thời cặm cụi cắt tỉa một đời. Là biển người mênh mông, thời gian như lớp bụi mờ, lão Tầm Xuân vẫn đau đáu đi tìm lại nửa câu quan họ cắt đôi chia lìa ngày trước Câu hát tìm nhau. Nhân vật của Quế Hương luôn gánh trong tim mình một tình yêu nặng trĩu, đẹp mà buồn. Không tràn dục tính, mãnh liệt và cuồng bạo như Đỗ Hoàng Diệu hay Nguyễn Ngọc Tư, tình yêu trong văn chị nhẹ nhàng mà da diết như chính những nhân vật của nó. Không chỉ là những người phụ nữ yêu lặng thầm Chiếc lá hình giọt lệ, Phố Hoài, “tình yêu non dại của chị âm ỉ như lò than nướng bánh tráng” [3, tr. 353], nhân vật của Quế Hương còn là những người đàn ông nặng lòng với những khoảnh khắc yêu vụt qua cuộc đời mình. “Chú gặp cô ấy chỉ một tuần cháu ạ… Một tuần so với đời người quá ngắn thế mà cả cuộc đời chú không thoát khỏi cái tuần ấy được. Dường như nó vắt kiệt máu trong tim chú khiến chú không còn yêu ai được nữa” [3, tr. 116]. Truyện của chị thường là những mối tình đơn phương không dám ngỏ lời, không chỉ của riêng tuổi trẻ, mà của trọn kiếp người. Đó là những tơ vương của tuổi hoa niên, là những sắt son chung thủy ngay cả cái chết cũng không thể chia lìa. Phố Hoài, Nhìn từ vĩnh cửu, Tịnh Tâm viên, Câu hát tìm nhau, Tre nở hoa… là những bản tình ca dịu dàng như thế. Sự thấu hiểu và cảm thông với từng số phận con người đã khiến cho Quế Hương đi sâu được vào đời sống nội tâm, giao cảm được với con người qua những niềm vui, nỗi buồn, sự mất mát, khổ đau. Cũng dễ hiểu vì sao trong văn của mình, Quế Hương dành khá nhiều trang viết cho người phụ nữ. Họ là người đàn bà lầm lụi, hi sinh một đời vì chồng vì con và nín lặng một tình yêu sau tấm ngực gầy nhưng ẩn chứa một tâm hồn mãnh liệt. “Khế đang mùa hoa. Rụng đầy. Mẹ thích thế nên chỉ quét buổi chiều để có một ngày nhìn sân tim tím. Một người vậy phải lãng nhưng tôi chỉ biết mẹ như một người đàn bà tất bật, tẻ nhạt, còng lưng dưới gánh nặng của cam chịu và bổn phận” [3, tr. 109]. Họ đảm đang, dịu hiền nhưng cũng đầy bất hạnh. Đó là cô Thơm, chị Thời, cô Tú... những phận đàn bà mỏng manh giữa bất trắc cuộc đời. Quế Hương cắt nghĩa một cách xa xót bằng cái nhìn nhân ái của một người cùng giới. “Thượng đế cho người đàn bà đến ba đôi mắt! Đôi đằng trước, đôi đằng sau, đôi trong tâm hồn để nhìn, cảm nhận và thấu suốt” [3, tr. 112]. Chính vì thế mà họ luôn có đôi chân biết khóc, một đời phải “bận tay, bận lòng” và một tâm hồn sâu thẳm với khoảng trời riêng để khi một mình lại “ngồi bó gối bên bếp lửa đun nỗi cô đơn cháy đỏ trong chiều” [3, tr. 165]. Với một cái nhìn vĩnh cửu, Quế Hương muốn dùng cây bút của mình xoa dịu đi những vết thương lòng, đem thương yêu ủ ấp những nhức nhối, khổ đau. Chính vì vậy, trong tác phẩm của Quế Hương, những thân phận ấy dù có cô đơn, bé nhỏ trước cõi người mênh mông thì họ vẫn, trong một góc khuất nào đó, không chịu cam lòng với số phận. “Cô tôi, người đàn bà nhút nhát, đoan trang, chưa hề đặt chân ra khỏi khuôn phép của công dung ngôn hạnh đã dám vượt rào bay xa sống phần đời còn lại của đời mình” [3, tr. 171]. Con Lỡ trong Bà mụ búp bê vẫn tin “con nó làm đẹp cho nó. Con người được cứu vãn nhờ tái sinh” [3, tr. 205]. Hay "ngày mai tôi yên tâm trở về. Không sợ chị đơn độc. Không sợ chị yếu đuối. Có lẽ tôi lại mất việc. Nhưng tôi sẵn sàng bắt đầu lại từ 66 NGUYỄN THỊ NGỌC GIANG đầu. Tôi đã học nhiều điều trong hơn tháng kề cận họ. Đời rộng mênh mông bởi tôi đã nhìn ngắm nó dưới góc độ vĩnh cửu [3, tr. 162]. Chính vì thế mà truyện ngắn của Quế Hương thường có một kết thúc giàu chất gợi, hướng người đọc về một niềm tin ở phía trước. “Chim sơn ca bằng thủy tinh cất tiếng hót lảnh lót chạm thấu trời xanh, chạm tới giấc mơ của những chú bé” [3, tr. 48]; “Từ cái gốc nhẵn thín câm lặng kia lại trồi lên một mầm sống mới, một nhánh mai non tơ mảnh khảnh, rạo rực vươn lên” [3, tr. 327]; “Gai của hoa là hương thơm và vẻ đẹp. Chính cái đó đã quy phục con cừu không rọ mõm và gieo lên tâm hồn hoang mạc của nó một mầm sống mới” [3, tr. 29]. Không tìm thấy trong văn Quế Hương vẻ gay gắt, quyết liệt. “Đó là một thế giới hài hòa, hài hòa ngay cả từ sự đổ vỡ” [1, tr. 6]. Kể cả chuyện tưởng chừng như gay gắt, quyết liệt nhất như Một cuộc đua thì cái kết của nó cũng là một khoảng dừng đầy ước khát và mơ mộng. Khi nhân vật chính từ trong bi thảm, thất vọng đã nhận lời “đua ngoi lên dưới ánh mặt trời” và đã tìm cho mình đôi cánh để tiếp tục bay… Chất trữ tình trong truyện ngắn Quế Hương còn thấm đượm ở không gian nghệ thuật mộng mơ, giàu chất Huế. Người đọc có thể bắt gặp không gian đặc trưng của xứ Huế ngay từ con đường Phượng bay trong Thành Nội, đàn Nam Giao, thôn Kim Long… - nơi náu mình của “ngôi nhà vườn cổ kính mái trĩu thời gian, lấp ló trong màu cây ngăn ngắt” Quán búp bê. Vì Huế là “một thành phố vườn” Hoàng Phủ Ngọc Tường nên trong truyện của chị, người đọc đôi khi ngẩn ngơ dừng chân trước một Tịnh Tâm viên, một Mai gia trang, một Mộng viên. “Qua khỏi cổng là bức bình phong bằng chè tàu, hòn non bộ thu gọn cảnh sơn thủy hữu tình, núi non hang động”, “những con đường nhỏ sỏi trắng trải đầy... Lau bạc đầu ngả ngớn bên lũ cỏ non tơ” Tịnh Tâm viên..., bảng lảng mùi hương ngọc lan ngan ngát hay cây cỏ hồn nhiên hiến dâng trọn vẹn cho đất trời sắc tím mê hồn, cái sắc màu riêng rất Huế… Đó còn là không gian giăng mắc một màu mưa đặc trưng xứ Huế “Những cơn mưa rả rích, trầm buồn, dai dẳng, nhức nhối xâu xé tâm can lữ khách... Bầu trời như sáng lên vì trút được gánh nặng. Hiên mưa thánh thót giọt vắn giọt dài” [3, tr. 262]. Trong không gian ấy, nỗi buồn, niềm đau của nhân vật được vỡ òa Trần gian có mưa; được thanh tẩy, gột rửa “với người điên, mưa trở thành một tấu khúc kì diệu của đất trời. Từng giọt, từng giọt… gõ xuống cõi hỗn mang của người đàn bà, thức dậy một thời xa vắng, rửa sạch bụi bặm, thương đau” [3, tr. 262]; được bừng ngộ, thăng hoa cảm xúc và sáng tạo “Một que diêm, hai que diêm lóe lên và ông thấy một gương mặt nhòe nhoẹt nước áp vào cửa kính. Ông nhận ra đó là gương mặt ông đã hoài công tái hiện trong tranh… Ông kéo giá vẽ lại gần. Trong bức tranh gần hoàn thành ông vẽ gương mặt thiếu nữ áo lục. Ông làm việc mê man” [3, tr. 294]. “Mưa níu người ta về một niềm nhớ, một nỗi hoài vọng ướt sũng mưa hay lệ khó mà phân biệt được. Có tình yêu ngắn như cơn mưa giông nhưng cũng có những tình yêu dài hơn những cơn mưa dầm trong đời người xâu lại. Mẹ có một tình yêu như thế, có lẽ nặng sâu và oan nghiệt” [3, tr. 118]. Chất trữ tình tha thiết in đậm trong nhiều truyện ngắn của chị thể hiện qua việc khắc họa những cơn mưa ấy. Nó cũng nhẹ nhàng, da diết như chính tâm hồn nhân vật và cả tâm hồn nhà văn. CHẤT TRỮ TÌNH TRONG TRUYỆN NGẮN QUẾ HƯƠNG 67 Đó còn là không gian của đền đài lăng tẩm “Hoàng cung u trầm diễm lệ của vị vua đã khuất còn chìm trong màn sương” Bức tranh thiếu nữ áo lục. Nhưng hình như Quế Hương không cố công đi tìm những vẻ đẹp uy nghi, đường bệ, lộng lẫy của thành quách, Đại Nội, núi Ngự, sông Hương… mà tâm hồn tinh tế ấy rung động trước những tặng vật nho nhỏ của thành phố này “Một bông hoa dại hồn nhiên nở trong búi cỏ trên vỉa hè lát đá của đại lộ. Ngôi nhà hoang phế liêu xiêu, cánh cửa rục rã” [3, tr. 29]. Chị cứ thế, lãng đãng mơ màng trong không khí trầm lắng, êm ả, trong nhịp điệu từ tốn chậm rãi của thành phố đứng bên lề sự chuyển động chóng mặt của thời đại. Chị lang thang khắp chốn và Huế từ tốn, lặng lẽ hồi sinh trên trang văn của chị. Điều đó cũng đã tạo nên một giọng điệu buồn thương da diết mang hơi hướng của điệu Nam ai, Nam bình, như tiếng dạ thưa của người con gái Huế, một nét riêng rất Quế Hương. Cùng với không gian nghệ thuật đầy chất thơ, truyện ngắn Quế Hương còn xây dựng một thời gian nghệ thuật với những miền hoài niệm, những tình huống trở về quá khứ in dấu bao kí ức đẹp đẽ, tinh khôi. Điều này bộc lộ sâu sắc tâm trạng, đặc biệt là tâm lí của nhân vật trong tác phẩm. Vì một cội mai già lưu lạc đau đáu trong tim người mẹ mà cô con gái phải làm một chuyến hành trình trở về rồi lặng lẽ gây dựng một mảnh vườn như trong kí ức người thiên cổ Cội mai lưu lạc. Là thằng Dậu hôm nay tóc bạc, da mồi đi giữa lòng Phố Hoài mà như thấy cả tuổi mười sáu “roi rói tươi nguyên như mới lấy ra từ hoài niệm” với chị Tường Rêu xưa cũ. Thời gian hoài niệm ấy cho nhân vật của Quế Hương được sống lại với những tình yêu đã lỡ. Trong “Nước mắt khô”, “Tre nở hoa”, “Ẩn lan”, “Câu hát tìm nhau”…, người đọc như chạm đến những day dứt, xót xa hoài nhớ về một bóng hình, một tình yêu, với những xúc cảm một thời nay vẫn sóng sánh trong tim. Sức nặng của những hoài niệm dĩ vãng làm cho nhân vật của chị có tính người hơn, chung thủy hơn. Thời gian trần thuật bị đảo lộn. Đồng hiện thời gian được tổ chức một cách có nghệ thuật hiện tại - quá khứ, thực - hư đan lồng. Dòng nội tâm của nhân vật miên man cất lên giữa đôi bờ khắc khoải ấy. “Lời vô thức – mạch trữ tình trội lên ở bình diện thứ nhất, mạch tự sự chìm khuất sau những ngổn ngang hoài niệm” [4, tr. 2]. Chính vì thế, người đọc có thế bắt gặp những khoảnh khắc phân tâm như “Thỉnh thoảng, mái hiên đầy bóng tối và nước mắt ấy lại hiện về trong giấc mơ thằng Dậu. Cả cảm giác ngất ngây bàng hoàng chưa hề gặp trong đời ấy. Thằng ranh, mi làm chi rứa?”. “Tuổi mười sáu của hắn chưa kịp xanh đã chớm vàng trong nỗi quay quắt được thành người lớn. Lớn mau, lớn mau, hỡi thằng ranh!” [3, tr. 354]. Trong thời gian nghệ thuật ấy, tâm thức con người được trở về, ăn năn, hoài niệm, khổ đau, xa xót. Chuyên chở những số phận con người trong không gian, thời gian nghệ thuật ấy là một giọng văn nhẹ nhàng, giàu cảm xúc, lối diễn đạt mượt mà sâu lắng. Người đọc yêu một con Phố Hoài với “Trăng gầy như nét vẽ. Mái cúi thấp để trời thêm cao. Ai đó ném một tiếng ho khan vào tĩnh lặng”. Câu văn giàu nhịp điệu, giàu tính từ miêu tả góp phần tạo nên màu sắc trữ tình cho truyện. “Lạnh lẽo và lộng lẫy, trăng lênh láng dát bạc đường mòn, rừng, cây, thảm lá. Ánh trăng làm những vòm lá phong đỏ như lửa cháy dịu lại. Chúng đang đợi gió để cùng lìa cành. Những chiếc mỏng mảnh trên mặt đất lại phập [TABLE="class tborder, width 100%, align center"] [TD="class thead, bgcolor 3A758E"] 13-12-2009, 0350 PM[/TD] [TD="class thead, bgcolor 3A758E, align right"] Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link[/TD] [TD="class alt2, width 175, bgcolor F4F2ED"]Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link Thành viên mới Tham gia ngày Nov 2009 Bài gởi 7 Xin cảm ơn 17 Được cảm ơn 199 lần trong 5 bài [/TD] [TD="class alt1, bgcolor F8F7F4"] Truyện ngắn Quế Hương [HR][/HR]Tổng hợp những truyện ngắn hay của Quế Hương Quế Hương là một trong những cây bút nổi tiếng của nước ta hiện nay, là một trong những cây bút nữ "nổi tiếng" cùng sánh vai với các cây bút nữ khác như Nguyễn Ngọc Tư, Phan Hồn Nhiên, Lý Lan... Truyện của Quế Hương luôn luôn được tìm đọc rất nhiều. Dưới đây là một số truyện ngắn của cô. !!! Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để xem link [/TD] [/TABLE] Chia sẻ trang này "Tôi viết bằng những mẩu thời gian vụn vặt nhặt được. Viết ít thôi khi có cảm xúc bởi còn để thời gian làm vợ, làm mẹ, yêu thương cây cỏ, con chó đói, mèo hoang...", Quế Hương, nhà văn nữ vừa nhận giải nhất truyện ngắn cho thanh thiếu niên, tâm sự. Nhà văn Quế Hương. Truyện ngắn Một cuộc đua không cho "người quen cũ" hình dung được về chị. Người phụ nữ mảnh mai của những câu chuyện mảnh mai, hơi buồn tủi và hay mơ mộng; người phụ nữ của những câu chuyện về thân phận bọt bèo, tuổi thơ bị ruồng bỏ, tình yêu như con nước dịu dàng chảy xiết… Không giống chị, không giống với Đôi chân biết khóc, Màu biển lặng, Hoa ngũ sắc và cỏ, Bức tranh thiếu nữ áo lục; cũng chẳng giống với Bà mụ của búp bê, Đám cưới cỏ, Vua lũ đồ chơi hay Khúc chiều tà, Câu hát tìm nhau… "Vâng, tôi quyết gạt tôi qua một bên", Quế Hương bảo vậy, ngắn gọn, mạnh mẽ y như hai nhân vật mới mẻ của Một cuộc đua. Người đàn bà buồn, hình như đã không buồn nữa. Năm 1989, vì sức khỏe không tốt, cô giáo Quế Hương rời nghề dạy học. "Rời bỏ một nghề duy nhất mình biết, đeo đuổi tới 18 năm thì còn biết làm gì? Thế giới bỗng hẹp lại trong bốn bức tường, việc nhà, đau ốm, khó khăn… Có lần tôi buồn bã ngắm chân mẹ, chân mình, thế là Đôi chân biết khóc ra đời". Năm 1990, những đôi chân nhọc nhằn đã mở ra cho Quế Hương hy vọng. Chị biết mình muốn gì và có thể làm gì. Chị viết văn, làm thơ, viết kịch bản phim truyện. “Viết đối với tôi là sống, chân thành, da diết, vật vã. Mà cũng như tất cả mọi người, tôi cần đồng tiền chính đáng để sống. Đồng tiền viết văn khổ nhọc, lương thiện và vinh dự". Bao nhiêu năm rồi, chỉ lặng lẽ như thế chị đi, không dữ dội ồn ào, không gây sốc, cũng chẳng làm ai giật mình. Và cũng lặng lẽ như thế, một giọng nói lãng mạn và giàu cảm xúc… nhè nhẹ gõ vào lòng người đọc. Một chút u buồn, một chút niềm vui, một chút đa cảm và rất nhiều liên tưởng về một quê nhà, một dòng sông, một tuổi thơ lầm lụi, một tình yêu không thể lãng quên… là những gì người đọc nhận được từ những trang viết của chị. Năm tập sách đã phát hành Quán búp bê, Thư gửi thời gian, Bí đỏ, Đám cưới cỏ, 27 truyện ngắn và 14 giải thưởng, tặng thưởng là những gì chị nhận được từ chính mình. Đó cũng là sự đáp trả tương xứng của người đọc cho người đã miệt mài với văn chương. Quế Hương tâm sự "Công việc bận nhất của tôi là việc nhà trong một gia đình toàn đàn ông. Ngó thế mà mênh mông bất tận, làm suốt ngày không hết. Làm người đàn bà đã khổ, làm người đàn bà viết văn, khổ nhọc nhân đôi. Đọc và viết giúp tôi bước ra khỏi "khung cửa hẹp" của đời mình, thấy thế tục thẳm sâu hơn, cõi người lung linh bí ẩn hơn. Có người nói tôi là người của những cuộc đua văn chương. Một người không nghề nghiệp, không sức khỏe, không đua thì sao mà tồn tại. Dự thi là cách để tác phẩm mình được vinh dự nhận nhuận bút cao. Tôi thích thi vì vừa được hưởng niềm vui sáng tạo vừa có thể hưởng thành quả sáng tạo trong cuộc đua tim óc”. Cuộc đua ấy, Quế Hương cũng đã gửi gắm vào hai nhân vật trong truyện ngắn vừa nhận được giải nhất cuộc thi viết do NXB Giáo Dục và Hội Nhà văn VN tổ chức. "Cuộc đời là một cuộc đua dài. Từng chặng. Quỵ xuống thì đứng lên. Chỉ có chết mới ngừng đua. Còn sống là còn đua để chứng minh tôi hiện hữu, tôi tồn tại. Một ánh nhìn thông cảm. Một bàn tay giơ ra. Một lời thách thức đúng lúc có thể nâng dậy một số phận, thổi vào đấy một luồng sinh khí mới để bắt đầu một chặng đua mới", chị đã tin và đem được niềm tin ấy vào câu chuyện của mình. Nhưng một câu chuyện như thế hình như không tự chị nghĩ ra? Hình như đâu đó trên những trang báo một tình cảnh oái oăm như thế là không quá lạ lùng? "Những trang báo là những trang đời. Tôi nhặt ở đó niềm vui lẫn nỗi buồn tuổi trẻ. Hoặc nghèo cực đậm đặc nhưng giàu ý chí vượt khó, kiếm sống bằng đủ mọi cách để được đến trường nhặt rác, bơm xe, phụ nề, tiếp thị bia, giúp việc nhà, dạy kèm… Hoặc thừa thãi vật chất mà đói khát tinh thần, nổi loạn, phá phách, nông nổi, lỡ lầm… Một lần tôi nghĩ tại sao lại không đặt hai chân dung ấy bên nhau trong một câu chuyện. Và thế là tứ truyện hình thành. Truyện chở chất trẻ của một thời nhiều biến động nghịch lý thiếu - thừa tồn tại, chân - giả, xấu - tốt ngổn ngang, gió lành chen gió độc…". Theo Tuổi Trẻ Thế là họ chia. Em nó, Vàng con, một lũ đồ đạc ở lại với mẹ. Nó, Vàng mẹ, một lũ đồ đạc theo cha. Xao xác vuông sân. Hoảng loạn ngôi nhà. Chia tất tần tật, từng món. Cái giường hộp có đôi trái tim lồng vào nhau không chia được cưa đôi cho bõ ghét. Chị em nó ôm chặt nhau không chịu chia thế là ba nhấc bổng một đứa ra xe, mẹ bế thốc một đứa vào nhà mặc tiếng khóc gào chơi vơi. Phép chia khốc liệt ấy ám ảnh nó cho đến tận giờ học chia hai ở lớp. Nó từ chối thực hiện, đứng ì. Thầy mắng “Con học rất giỏi cộng trừ nhân, sao phép chia lại bật ra?”. Nó im lặng. Thầy không biết nó căm ghét chia hai đến nhường nào! Chia hai chặt đôi mọi thứ. Chỗ ở mới buồn thiu. Chậu cây, giò lan chia về héo quắt. Đồ đạc chia về phủ bụi. Nó chia về, hóa khùng. Vàng mẹ xa Vàng con lồng lên, tru thảm thiết. Cha phải xích lại. Ngày buồn thiu. Bí không Bo, một mình lủi thủi. Bo không Bí, Bo chẳng buồn ăn. Thực đơn của hai đứa là bánh mì, cơm hộp vì mẹ nằm dài, cha đi nhậu. Hai chị em ngong ngóng ngày chủ nhật, ngày cha mẹ cho chúng gặp nhau. Tuần này tại nhà cha. Tuần sau tại nhà mẹ. Hôm qua là buổi gặp đầu tiên. Em Bo đến, mang theo Úm. Bí ngạc nhiên khi thấy tay Úm nắm khư khư lão Tề Thiên bột. Con tò he màu đã bợt bạt và thân có vết rạn. Nhưng cẳng vẫn co như sắp nhảy vào mây. Trong tay vẫn cây thiết bảng đầy biến hóa. Minh họa Văn Nguyễn Úm là con búp bê đầu trọc, da màu sô cô la, ở truồng, chân bị chuột gặm sứt một ngón. Trông nó bẩn thỉu, xấu xí nhưng rất buồn cười. Đôi mắt xếch có ánh nhìn hoang dại và bí ẩn. Có lần mẹ buột miệng “Con mọi này biết liếc mắt!”. “Còn tự đổi chỗ nữa. Để cạnh công chúa Lọ Lem, nhìn lại đã thấy bên thằng Bờm” - nó thêm. Em Bo đặt tên Úmbala nhưng nó thích gọi Úm. Úm không đến từ cửa hàng đồ chơi mà từ bà đồng nát. Nó ngồi trong cái thúng rách, giữa đống chai lọ bẩn thỉu mà chảnh chọe như bà hoàng “Lấy tớ đi! Đổi một chồng báo cũ” - nó nói bằng mắt. Tắm rửa xong, Úm gia nhập lũ đồ chơi trong tủ. Cái vẻ hoang dã, bí ẩn, chảnh chọe của nó lấn lướt cả vẻ kiều diễm của Lọ Lem, vẻ sang trọng của búp bê Barbie. Mặc cho nó chiếc áo, sáng ra đã thấy áo quẳng trong góc. Mắt nó nói “Tớ không lớn đâu. Áo quần gì cho phiền”. Tủ đồ chơi là thế giới của kỷ niệm. Lũ đồ chơi nhiều dáng vẻ đến từ mọi nơi. Thằng bé đá có vá tóc dễ thương tên Bờm mẹ mua ở chân núi Ngũ Hành Sơn. Bộ ngựa thủy tinh 12 con với tư thế bay bổng giữa trời mua ở tiệm sách Sài Gòn. Con heo đất có cánh cha nó mua tận một cửa hàng người Việt bên Mỹ. Chủ nó bảo heo Việt cũng nhớ quê nhà. Gắn cho nó đôi cánh để bay qua biển. Tuần trước, cổng trường nó xuất hiện một anh chàng bán tò he. Tụi học trò xúm đen xúm đỏ say mê nhìn đôi tay tài hoa vê, nắn phút chốc hiện ra một con tò he sống động, rực rỡ sắc màu nghễu nghện trên que cắm. Thấy đẹp, nó mua con Tôn Ngộ Không. Mẹ bảo con tò he bằng bột nên đời sống ngắn ngủi, chơi chán quẳng. Dạo này bố mẹ hay cãi nhau. Cái giường mênh mông khi hai người nằm hai phía. Hai chị em nó cũng không còn được dẫn đi chơi hay mua đồ chơi mới. Tụi đồ chơi trong tủ cũng xao xác, đêm đêm lịch kịch. Chúng túm tụm lại với nhau như mơ hồ một cuộc chia ly. Cuộc chia ly rồi cũng đến. Mẹ lấy cái túi, bặm môi liệng vào. Đứa đi với Bí, đứa ở lại với Bo. Lũ đồ chơi chia tay nhau kêu khóc om sòm nhưng chỉ nó nghe thấy. *** Đêm tỉnh giấc, nó sờ vào gối. Úm không còn ở đó. “Bờm ơi! Ở đâu?” - trong bóng tối nó nghe tiếng gọi. “Trong túi. Dưới đáy tủ” - tiếng đáp vọng ra yếu ớt. Úm mở tủ, dốc ngược túi. Lũ đồ chơi trào ra. Nhiều đứa bất tỉnh. Úm hà hơi vào và chúng tỉnh lại như sáo. Voi sứ vẫy vòi. Ngựa thủy tinh giậm chân hí. Bờm ôm Úm tíu tít. Bác sĩ Mũi Dài nâng gọng kính. Búp bê Lọ Lem chớp chớp mắt. Heo đất vẫy vẫy đôi cánh ê ẩm… “Về nhà thôi Úm!” - tụi đồ chơi lao nhao. “Nhưng bằng cách nào?” - chó nhồi bông thút thít. “Bay!” - Úm trả lời. “Bay à? Chỉ heo đất và ngựa thủy tinh là có cánh”. “Thức chị Bí dậy cắt cánh! Bí cắt thủ công rất giỏi”. Bóng tối bị xắn ra từng miếng bởi tiếng thì thào, lịch kịch. Chiếc đầu trọc của Úm loang loáng. Vàng mẹ được tháo xích nhận ra lũ đồ chơi quẫy đuôi mừng rỡ. Chúng từng ở một nhà. Công chúa Lọ Lem duyên dáng xòe chiếc váy màu nguyệt bạch treo quầng trăng bạc vào đêm cho Bí ngồi cắt cánh. Lũ đồ chơi lần lượt được bác sĩ Mũi Dài gắn cánh. Chúng là là bay lên trong tiếng hát nghêu ngao của Bờm “Bay lên nào! Ta bay lên nào! Lòng ta mọc cánh...”. Vàng mẹ không thể gắn cánh dù bác sĩ Mũi Dài đã dùng hết ống keo. “Gâu… gâu… Chân tớ thua gì cánh! Tớ sải nhanh lắm để mau về với Vàng con”. “Còn nhân vật chính?” - công chúa Lọ Lem nhìn bố hỏi. Úm ngửa bàn tay. Lão Tề Thiên bột co cẳng nhảy xuống rút thiết bảng ở tai ra. Cửa bếp bật mở. Nửa cái giường cưa đôi loạng choạng tiến vào rồi khuỵu xuống. “Đứng lên! Rồi sẽ đủ bốn chân” - Úm bảo. Nửa chiếc giường gượng đứng lên trên hai chân còn lại. Voi sứ tiến sát chiếc giường mới, nơi “nhân vật chính” đang ôm cô đơn ngủ, dáng co ro, mặt nhàu nhò. Chiếc vòi vươn ra, cuốn người đàn ông nhàu nát đặt lên nửa chiếc giường cưa đôi, nhẹ nhàng đến nỗi ông ta vẫn ngáy. Bí cũng được nhấc bổng lên đặt xuống cạnh cha. Nó mở to mắt và há hốc miệng. “Lên đường!” - nữ chúa đầu trọc da màu sô cô la ra lệnh. Lão Tề Thiên bột nhảy lên một đám mây huơ thiết bảng. Nửa chiếc giường nặng nề là là bay lên như chiếc thảm kỳ diệu. Lũ đồ chơi bay theo, qua vuông sân, níu luôn mấy giò lan héo. Vàng mẹ lao theo, sải như tên bắn trên mặt đường. Họ yên lặng bay, cánh chạm nhau, được nâng bởi gió. Bầu trời dày đặc sao. Những ngôi sao nhấp nháy cười, lấp lánh ánh sáng huyền hoặc. “Gì mà đẹp thế nhỉ?” - Bờm hỏi Úm. “Đó là sao - hoa của bầu trời”. “Dưới kia cũng sao à?” - búp bê Lọ Lem chỉ xuống thành phố rực sáng ánh đèn. Váy áo dát bạc của cô như đám mây bồng bềnh vờn quanh đôi cánh giấy. “Đó là đèn - sao của mặt đất”. Nhờ được bay, cả Bí và lũ đồ chơi mới biết vũ trụ mênh mông và đẹp đến thế! Còn cánh ư? - muốn bay khắc có cánh. *** Họ hạ cánh xuống sân cũ vào nửa đêm. Vàng mẹ bay bằng nỗi nhớ, đến trước, đang nóng ruột cào cào cánh cửa. Tôn Ngộ Không bột giơ thiết bảng. Cửa mở. Tay lão đã lẩy bẩy nhưng vẫn đủ quyền phép làm hai mảnh giường bị xả đôi tự tìm nhau ráp lại như cũ. Trên đó có một gia đình say ngủ. “Chúng ta cũng đi ngủ thôi! Giường khắc biết làm gì” - Úm ra lệnh. Lũ đồ chơi lục tục vào tủ. Thức mấy đêm ròng, mắt chúng híp lại. Chúng gác lên nhau ngủ mê mệt. Mẹ thức giấc trước, chân đụng vào chân bố. “Quý báu gì mà đêm nào cũng!” - mẹ nhắm mắt lại càu nhàu. Bố mở mắt ra. Tay chạm mềm và ấm. “Quý báu gì mà đêm nào cũng mơ” - bố lầm bầm rồi ngồi dậy. Nửa chiếc giường phía bố nháy mắt với nửa chiếc giường phía mẹ. “Nhảy nhé!”. “Ừ”. Bản luân vũ bắt đầu. Quay cuồng đến nỗi hai người “ghét” nhau cứ bị xô vào nhau. Điệu nhảy càng lúc càng dồn dập. Giường quay tít đến nỗi mẹ chóng mặt phải nhắm mắt ôm chầm người bên cạnh. Người bên cạnh dang tay ôm cả ba mẹ con. Bí, Bo thích quá, cười khanh khách. *** “Dậy! Dậy đi học!” - bố lay Bí. Bí mở mắt nhìn quanh rồi òa khóc. “Ai bảo bố đánh thức con? Con đang mơ cả nhà đang nằm trên giường cũ…”. “Lạ thật!” - bố lẩm bẩm - “Mình cũng mơ… cái giường quay tít!”. “Cái giường quay tít phải không bố?”. “Nhưng đó là mơ. Bỏ đi! Dậy đi học!” - bố quát. Còn Úm đâu?” - Bí nhìn sang bên, nơi hôm qua Úm nằm nhưng không có Úm. Bo cũng đang khóc khi nó bị đánh thức khỏi giấc mơ. “Có nín không hay ăn đòn? Trời ơi, sao tôi khổ thế này trời? Ngày không yên với con, đêm không yên với cái giường…” - mẹ cằn nhằn. “Cái giường quay tít phải không mẹ?”. “Ma ám hay sao? Giờ nó có quay đâu!…” - mẹ khóc. Bí gọi điện cho Bo, thì thào “Chủ nhật đến nhớ đem theo Úm đấy nhé! Cả lão Tôn Ngộ Không bột nữa”. Lão gần rã rồi. Em định quẳng…”. “Đừng!”. *** Mặt trời dòm vào khe cửa, giấc mơ vẫn không tàn. Chiếc giường hộp có hai trái tim lồng vào nhau như cái nôi lớn bồng bềnh ru bốn con người. Bí gác lên Bo. Tay bố quàng qua mẹ. Trên tấm thảm phòng khách, Vàng mẹ đang liếm láp Vàng con. Trong tủ, tụi đồ chơi ngủ đứng, ngủ ngồi, ngủ nằm. Tội lão Tề Thiên bột. Lão đã bốc mùi chua và nứt nẻ. Những mảng xanh đỏ rã ra. Nhưng lão đã kịp hoàn thành nhiệm vụ trước khi chấm dứt cuộc sống ngắn ngủi của một con tò he. Con búp bê đầu trọc, ở truồng, da màu sô cô la không ngủ. Đôi mắt xếch có ánh nhìn bí ẩn, hoang dại mở to nhìn mọi thứ thân thuộc về lại trật tự cũ lẩm bẩm “Đừng coi thường lũ đồ chơi chúng tớ nhé!”. Truyện ngắn của Quế Hương >> Khi thị trường nóng lạnh, sổ mũi! - Truyện ngắn của Đào Thị Thanh Tuyền >> Ba người đàn bà" - Truyện ngắn của Vĩnh Quyền >> Kỷ niệm 65 năm Báo Văn Nghệ và trao giải cuộc thi truyện ngắn >> Trong giấc mơ không gặp cây vú sữa - Truyện ngắn của Nguyễn Vĩnh Nguyên >> Người đẹp ở tầng trệt - Truyện ngắn của Đỗ Trí Dũng >> Gió - Truyện ngắn của Ý Nhi

truyện ngắn quế hương